Descripción e bioloxía

Nome común: lingua de boi, buglosa, consuelda, leituga de cabalo, ollos de gato, cinco linguas etc.

Phylum: Magnoliophyta (Tracheophyta/Plantae)

Clase: Magnoliopsida

Orde: Lamiales

Familia: Boraginaceae

É unha planta herbácea perenne, cuberta na súa totalidade de pelos tesos e ásperos ao tacto (híspida), e que desenvolve a súa parte aérea a partir dun profundo sistema radicular. Nel destaca unha robusta raíz principal axonomorfa e un rizoma de 1-2 cm de diámetro. Na parte aérea conta con talos ascendentes ou erectos de 30-90 cm, de sección circular, xeralmente ramificados e foliados. As follas basais miden uns 10-35 x 4-10 cm e son de oblanceoladas a ovadas, agudas, cunha base que se estrita cara a un pecíolo duns 4-18 cm. As follas caulinarias, alternas, miden entre 6-12 x 2-4 cm e teñen dun peciolo curto ata sentadas as da cima. Todas elas son follas con pilosidade densa, de brancas-amarelentas, máis abundantes nos nervios do envés, o cal é algo áspero e con algúns pelos tuberculados. A nervadura secundaria está ben marcada.

As flores aparecen na cima con 5-15 flores cada unha. Cada rama da inflorescencia ten unha larga bráctea. As flores teñen un cáliz con 5 sépalos lanceolados e unha corola azul brillante con 5 escamas pelosas ovadas que case pechan a base do tubo. Os estames están no interior da corola, co estilo e o estigma capitado. O froito procede dun ovario con 2 caropelos, que producen 2 sementes cada un, madurando en 4 sementes secas e indehiscentes.

Tamén se pode propagar vexetativamente mediane rizomas (talos rastreiros subterráneos), polos que pode construír densas colonias (pode chegar a ser invasora en áreas fora das nativas).

Nº de cromosomas

2n=22

Fenoloxía

Florece entre abril e xuño.

Distribución

É nativa do SW de Europa (Francia, España e Portugal), e naturalizada no centro e N do continente, incluíndo as illas Británicas. Na Península Ibérica atopámola na zona central e no cuadrante NW, incluíndo as 4 provincias de Galiza, lugar onde abunda. Introducíuse nalgúns puntos do globo como na costa oeste de Norteamérica, Maine (costa este de Norteamérica) ou Tasmania. Hábitat Vive en solos frescos, nitrificados e con boa drenaxe, xeralmente de pH ácido. En herbazais húmidos e megaforbios (dominados por plantas de talos jugosos e follas grandes, verdes e tenras), en setos, bordos de carreteiras e camiños, ribeiras dos ríos, zonas máis ou menos alteradas e bosques. En xeral prefire lugares sombríos pero pode tolerar bastante sol. En altitudes dende o nivel do mar ata 1500m de altitude.

CONSERVACIÓN

Poboación

Non existen datos da súa distribución concreta polo país. En Euskadi si está estudada a súa poboación, coñecéndose que contén dúas poboacións con poucos exemplares. Unha en Amarita e outra en Sopuerta.

Factores de ameaza

De novo en Galiza non está catalogada como ameazada, pero en Euskadi categorízase como Vulnerable no Catálogo Vasco de Especies Ameazadas.

Medidas de conservación

Euskadi: estanse facendo seguimentos anuais e efectúanse pequenos desbroces para favorecer a especie.

BIBLIOGRAFÍA

• https://floradegalicia.wordpress.com/2018/05/26/pentaglottis-sempervirens/
• https://www.asturnatura.com/especie/pentaglottis-sempervirens
• https://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/ac84aBuscadorWar/especies/11111
• https://javibichos.blogspot.com/2013/04/pentaglottis-sempervirens.html?m=1
• CONSERVACIÓN EX SITU DE Pentaglottis sempervirens (L.) L.H. Bailey: UNA PLANTA VULNERABLE EN LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DEL PAÍS VASCO. Asier Jáñez & Agustí Agut

May 15, 2024