Este proxecto de ciencia cidadá ten como obxectivo principal recoller información sobre a biodiversidade nas montañas de Ancares e Courel, e nos seus territorios limítrofes. 

A Guía de Turismo Científico Roteiros da Ciencia nas Montañas de Ancares e Courel inclúe 50 puntos de interese nos campos da xeoloxía, botánica, zooloxía, ecoloxía e historia. Vencellados aos mesmos propoñemos a participación de cidadáns cientistas que podan achegar observacións das especies que atopen, ou mesmo descubran, nos seus percorridos por estas extraordinaras e singulares montañas lucenses.

Ampliar o catálogo de flora e fauna deste territorio, delimitar a distribución das especies, definir a  fenoloxía da floración e fructificación e observar a súa evolución no tempo, avaliar o estado das ameazas sobre as especies máis fráxiles, son datos que agardamos poderán ser extraídos no futuro, grazas a participación de centos de visitantes.

A plataforma biodiversidade.eu é un punto de partida que pode ser complementado con actividades dirixidas explícitamente a recabar datos concretos. Este tipo de actividades poderán incluir no futuro descobertas da biodiversidade, tamén chamados "Bioblitzs", con público, para inventariar con expertos en cada temática, a biodiversidade dos distintos puntos de interese da Guía de Turismo Científico 

Tamén poderán ser prantexados proxectos no curriculum académico dos centros de ensino da área territorial que abrangue os 16 concellos pertencentes ao acreditado DESTINO DE TURISMO CIENTÍFICO, e que recolle a Guía que tomamos de referencia.

Porén, o máis importante é que se trata dun proxecto público é aberto á participación de todas as persoas que queiran descubrir con maior detalle a riqueza que ofrecen as montañas de Ancares e Courel, convertíndose en actores da divulgación a través do aporte dos seus datos.

Este proxecto participativo de ciencia cidadá quere ser un punto de encontro entre científicos, naturalistas e xestores destes espazos, para contribuír á mellora do coñecemento sobre os recursos naturais do territorio e, á fin, a adopción de medidas de xestión axeitadas para a súa valorización e conservación.

Brachytron pratense (Müller, 1764) é un odonato que habita principalmente o centro e norte de Europa, sendo moi rara e localizada no sur do continente (Dijkstra & Lewington, 2006). A pesar desta ampla área de distribución, na Península Ibérica é unha especie rara, localizada e pouco abundante. Sen embargo, a costa galega mantén un bo número de poboacións tendo en conta o contexto ibérico, polo que se mostra como a zona de maior importancia para a especie na Península. Sen embargo, algunhas poboacións galegas están en perigo de desaparición polo deterioro do seu hábitat, estremo que xa ten sucedido en Cataluña e Andalucía.

Este odonato é un pequeno Anisóptero que adoita ser confundido con algunhas especies do xénero Aeshna, pero o abdome é moito máis curto. Os adultos posúen un tórax moi piloso e uns apéndices anais estreitos e longos.

Páxina da especie en Biodiversidade Ameazada: Brachytron pratense (Müller, 1764)

Mapa da especie en Biodiversidade Ameazada: Mapa de Brachytron pratense en Galicia

Artigo sobre a especie de: Francisco J. Ocharan, Antonio Torralba Burria & David Outomuro

Fotografías e información da especie no blog de Libeliñas de Galicia: Libeliñas

Xustificación

Un atlas de distribución é basicamente un documento onde se recolle cartograficamente a localización das citas dun grupo de especies determinado nunha rexión xeográfica concreta.

É importante reseñar que un atlas sempre é unha aproximación temporal á distribución das especies, que require ser revisado de forma case permanente, e suxeito sempre a ampliacións, principalmente porque está condicionado polo carácter dinámico e variable no tempo da estrutura espacial das poboacións.

Os mamíferos son un grupo difícil de observar e estudar, e, xa que logo, pouco coñecido. A pesar disto,nos últimos anos mellorou o coñecemento das técnicas, e aumentou o numero de interesados neste grupo.

Como consecuencia disto, as citas que serven para elaborar un atlas sobre estas especies son de orixes diversas. Unha parte proceden de rastros, excrementos ou restos de alimentación; outras de animais cazados ou atropelados, e de moitos podemos atopar os seus restos en egagrópilas e excrementos dos seus depredadores. Asemade existen numerosos informes científico-técnicos, relatorios, coleccións de museo e publicacións que deberán de revisarse para a obtención de dados inéditos.

Obxectivos

O noso obxectivo principal é proporcionar a científicos, xestores, conservacionistas, naturalistas e público interesado en xeral unha ferramenta de base coa que aproximarse ao coñecemento da mastofauna da comunidade. E como obxectivos concretos podemos enumerar os seguintes:

a)      Establecer na medida do posible a distribución espacial das especies de mamíferos presentes na Comunidade.

b)      Identificar posibles áreas e hábitats de especial interese para a conservación dos mamíferos en Galicia.

c)       Identificar áreas con problemas na conservación dos mamíferos, así como as posibles causas de devanditos problemas.

d)      A medio-longo prazo, establecer tendencias poboacionais das especies.

e)      Identificar variables climatolóxicas e de hábitat que afecten á distribución das especies.

MAIS INFORMACION 

http://www.grupogeas.org/atlas/atlas_presentacion.html

Oxygastra curtisii (Dale, 1834) é unha libeliña que se distribúe no suroeste de Europa e norte do Magreb (Marrocos). Presenta amplas poboacións en Francia, gran parte da Península Ibérica, especialmente no seu extremo noroeste, e na costa occidental italiana. Tamén está presente en pequenas poboacións de Suíza, Bélxica e Marrocos. Sen embargo, debido á contaminación dos ríos onde vive, desapareceu de Alemaña, Holanda e Gran Bretaña.

Principalmente ocupa ríos de corrente lenta, habitualmente remansados, relativamente anchos e cunha elevada densidade de árbores e arbustos de ribeira que xeran amplas zonas de sombra e que afondan as súas raíces nas augas.

Os adultos, de talla media comparada con doutras libélulas, teñen un voo rápido e directo. Os machos teñen un comportamento territorial moi marcado, patrullando incesantemente as zonas remansadas de ríos, podendo desprazar a especies máis voluminosas. Son, polo tanto, facilmente detectables en tramos de ríos de augas lentas e bo estado de conservación. As exuvias poden atoparse na ribeira do río ou nas árbores próximas a ela, principalmente sobre aquelas árbores que teñen unha gran cantidade de raíces na auga.

• Libro Rojo de los Invertebrados de España (2006): En Perigo de Extinción.
• Catálogo Nacional de Especies Amenazadas: Sensible a la Alteración de su Hábitat.
• Catálogo Galego de Especies Ameazadas: Vulnerable.
• Directiva Hábitats: Anexos II e IV.
• Convenio de Berna:Anexo II.

A educación auténtica, non se fai de A para B ou de A sobre B senon de A con B.                                         Paulo Freire         

Mediante este proxecto promovido por ADEGA (asociación para a Defensa Ecolóxica de Galiza) en colaboración coa plataforma Biodiversidade.eu preténdese potenciar o papel do  voluntariado ambiental  no campo das EEI. A través de este proxecto o voluntariado identificará e localizará es EEI presentes  no noso pais, o que permitirá obter unha radiografía actual da presenza destas especies na Galiza, así como unha detección temperá de especies potencialmente invasoras.

Tratase dun proxecto colaborativo que complementa as distintas actuacións que dende ADEGA (www.adega.gal) se están a desenvolver para amosar a cidadanía a problemática das EEI.

Inventariado da biodiversidade existente nas Insuas do Miño realizado pola Asociación Galega de Custodia do Territorio.

Objectivo: Inventariar e localizar a flora e fauna do concelho de Compostela.

Introdución

Os cabaliños da auga e libeliñas pertencen a un grupo de insectos presentes na Terra desde hai millóns de anos, enchendo de cores as augas do noso medio natural. Como testemuñas dos valiosos hábitats que ocupan, sérvennos de guías para estudar os ríos e augas remansadas do noso territorio, e avísannos dos perigos que están a sufrir tanto eles como os ecosistemas que ocupan.

As libélulas son animais moi atractivos, sinxelos de observar e identificar. Sen embargo, existen moitas lagoas sobre a súa distribución, selección de hábitat, comportamento, etc, polo que consideramos de interese a creación dun punto de recollida de datos deste interesante grupo de insectos.

Obxectivos

• Recollida de observacións de libélulas dentro do territorio galego.
• Dar a coñecer ás diferentes especies de odonatos galegos, así como as pautas para a súa identificación, para permitir aos naturalistas interesados coñecer, identificar e saber máis sobre este atractivo grupo.
• Coñecer os pasos a seguir para á observación e respecto por este grupo.
• Sensibilizar sobre o interese de conservar ós odonatos e os seus hábitats.

Son moitas as ocasións, nas que nunha saída á natureza observamos puntos de verquidos de residuos que se usaron  reiteradamente no pasado e que continúan a ser usados actualmente. A inclusión de ameazas nesta plataforma permite enviar directamente unha notificación ás autoridades, facilitando a resposta rápida no momento en que son realizados os verquidos. Etiquetar estas ameazas nun proxecto permitiría detectar os pontos negros deste tipo de actividade, nos que se podería incrementar as tarefas de vixianza.

En últtimo caso, iniciativas sociais de limpeza tamén poderían asumir as tarefas da administración e poderían usar este proxecto como referencia para a planificación de actividades.

Súmate e denuncia os vertedoiros ilegais que detectes.

Con este proxecto preténdese facer un inventario das especies invasoras existentes na área da Terra Cha e establecer un protocolo de traballo para a súa eliminación. Proxecto desenvolvido polo Grupo de Especies Invasoras da Asociación Galega de Custodia do Territorio. As especies obxectivo serán:

• Cortaderia selloana
• Buddleja davidii