A pasada semana, a Audiencia Nacional (AN) ditou sentenza desestimando o
contencioso-administrativo que a FEG presentou contra o trazado definitivo da
autovía A-54, que no seu treito entre Arzúa e Palas de Rei, vai atravesar o corazón
do espazo da Rede Natura 2000 Serra do Careón, afectando a tres especies
vexetais en perigo crítico de extinción.
A base do contencioso parte do feito de que o estudo de impacto ambiental a partir
do cal se escolleu un dos posíbeis trazados para esta infraestrutura contiña
numerosos erros e imprecisións (como indicar a presenza na zona de plantas que
non existen en Galiza) ou ausencias (non se mencionaba ningunha das 3 especies
vexetais únicas no mundo que medran neste espazo), de xeito que todo o
proceso de avaliación de impacto ambiental está viciado.
Como apoio ao contencioso, a FEG presentou un informe pericial onde
investigadores da Universidade de Santiago de Compostela certifican que, de entre
as tres alternativas de trazado consideradas polo Ministerio de Fomento, o
escollido para a A-54 é o mais lesivo para a conservación da biodiversidade en
Galiza, deixando en evidencia o escaso valor e calidade de todo o proceso que
rodea a toma de decisións sobre esta infraestrutura.
Na súa sentenza, a AN recoñece a calidade deste informe pericial, mais asume
outros argumentos, entre eles o económico, para desestimar o contencioso
presentado pola FEG. Con esta sentenza, que tamén obriga á FEG a pagar as
custas do proceso xudicial, a AN súmase a outros poderes da Comunidade
Autónoma e do Estado que dan o visto bó a destruir un espazo único dentro da xa
precaria Rede Natura 2000 galega para incrementar a hipertrofiada rede galega de
vías de alta capacidade.
Tendo os poderes políticos e xudiciais esquecido o seu deber de protexer o ben
común, os colectivos ecoloxistas e a sociedade civil da que fan parte fican sós
na defensa da biodiversidade galega.
Pechadas todas as vías no estado, a FEG continuará na súa defensa da Serra do
Careón, e buscará outros apoios para, se é viable, levar este caso até o Tribunal
de Xustiza da UE, que nun caso similar recentemente botou abaixo unha
autoestrada que afectaba á RN2000 en Holanda.
ALGÚNS DATOS SOBRE A SERRA DO CAREÓN E A AUTOVÍA A-54
O LIC Serra do Careón ocupa arredor de 6500 Ha. O Plan Director da RN 2000,
recentemente aprobado pola Xunta, determina que só o 22% do LIC está dentro da
Área de Protección (zona 1), definida pola Xunta como “aquela que se estrutura
sobre territorio cun valor de conservación moi alto".
A alternativa escollida para a autovía A-54 secciona transversalmente o LIC nun
treito de aproximadamente 3 Km, dos cales 1570 m afectan a zona 1. 1,7 Km do
trazado escollido discorren pola área proposta pola Xunta para a ampliación da
Rede Natura 2000 na zona.
Na Serra do Careón están presentes 6 especies vexetais catalogadas como En
Perigo de Extinción no Catálogo Galego de Especies Ameazadas. Tres destas
especies (Santolina melidensis, Armeria merionoi e Leucanthemum
gallaecicum) teñen na Serra do Careón a súa única localidade mundial.
A alternativa escollida para a autovía afecta directamente a 3 especies En Perigo
de Extinción, ben por eliminación directa de exemplares, ben por efecto barreira
que pon en perigo a pervivencia dun núcleo prioritario de conservación..
Unha das causas da elevada biodiversidade da Serra do Careón é a presenza dun
tipo raro de rochas, coñecidas como serpentinitas, que dentro do Estado aparecen
só na zona da Capelada, Careón (estas dúas en Galiza) e Sierra de Bermeja
(Málaga).
O trazado escollido afecta a 4.5 km deste tipo de rochas, degradando un tipo de
substrato que constitúe menos do 0,2% da superficie galega.