Justificación

O solo serve de soporte físico para as plantas. Ademais, do solo as plantas toman a auga e diferentes elementos químicos necesarios para o seu desenvolvemento. Existen diferentes tipos de solo, en función de diversas variables: material de orixe, contido de materia orgánica, temperatura ambiental, humidade... Moitas plantas teñen preferencia por solos cunhas determinadas propiedades.

Un exemplo extremo disto son as plantas serpentinófitas (como Santolina melidensis, Armeria eryophylla ou Alyssum serpyllifolium subsp. lusitanicum, as tres endémicas de Galicia e o norte de Portugal), especies capaces de crecer sobre solos pobres en nutrientes, pero ricos en metais pesados (como Ni, Cr ou Co).

Porén, diversas accións humanas afectan as condicións e a fertilidade dos solos, alterando ou facendo imposible o crecemento das plantas. 

Desarrollo

Presentación teórica

• Temos unha hipótese: a contaminación do solo afecta o crecemento das plantas.
• Para testar esta hipótese imos facer crecer sementes de plantas en dous grupos de vasos cuxa única diferenza é a presenza ou ausencia de contaminación; para iso é moi importante que o resto dos factores sexa igual en todo o experimento. Se é posible, os vasos deben ser iguais, deben conter a mesma cantidade de substrato, debemos regar coa mesma cantidade de auga e en cada vaso colocaremos o mesmo número de sementes.
• Observaremos os resultados do experimento e tentaremos extraer conclusións del.

Seguimento

• Unha vez por semana observaremos os vasos, tomando datos do número de sementes xerminadas en cada vaso e do estado de desenvolvemento das plantas (p. ex. número de follas, lonxitude dos caules...). A información pódese recoller en fichas como as do arquivo dispoñible en descargas. Táboa 1.
• Despois das nosas observacións, recolocaremos os vasos rotando as súas posición s na bandexa.

Sesión final

Tentaremos responder á nosa pregunta inicial: a contaminación afectou o crecemento das plantas? Para iso compararemos os datos dos dous grupos de plantas (“control” e “contaminado”) procurando diferenzas entre eles:

• Diferenzas no tempo que tardaron en xermolar.
• Diferenzas na altura das plantas.
• Diferenzas na cantidade de follas que produciran.
• Para simplificar, a comparación entre grupos pode facerse de xeito cualitativo e indicar só que grupo ten as plantas máis grandes ou máis pequenas.
• De acordo coas diferenzas observadas, redactaremos entre toda a clase as conclusións.

• Optativo: este experimento pódese plasmar nun panel colectivo con fotografías das plantas, táboas ou gráficos cos datos, as conclusións...

Objetivos

• Observar os efectos da contaminación do solo sobre as plantas.
• Valorar o solo fértil como recurso non renovable.
• Facer unha aproximación á metodoloxía científica.

Competencias

• Competencia matemática.
• Competencia no coñecemento e interacción co mundo físico.
• Tratamento da información e a competencia dixital.
• Competencia para aprender a aprender. 

Duración

Material

• Sementes (poden ser ervellas, lentellas ou sementes do grelo/col).
• Oito vasos pequenos para as plantas. Poden ser vasos de iogur ou outro recipiente (podemos aumentar o número de vasos en función do espazo na aula, do número de alumnos/as...). 
• Bandexa.
• Terra ou substrato suficiente para encher os vasos.
• Etiquetas ou adhesivos para marcar os diferentes vasos.
• Sal de cociña (que usaremos como contaminante).
• Regra para tomar medidas.

Recursos

Non