Schoenoplectus pungens (Vahl) Palla
-
Plantas vasculares
-
Liliopsida
-
Poales
-
Cyperaceae
-
Schoenoplectus
Descrición e bioloxía
Planta perenne, con caules de 20 a 150 cms de altura, trígonos, coas caras cóncavas ou planas. As follas inferiores están reducidas a vaíña, e presenta de 1-4 follas superiores de sección en “v”, con lámina máis ou menos ríxida e que poden alcanzar os 75 cms. Inflorescencia nun fascículo con 1-6 espiguetas, non pedunculadas, cunha bráctea inferior de até 15 cm que semella unha prolongación do caule. E unha especie anemófila con reproducción principalmente por estollos, xa que a pesar de presentar unha elevada producción de sementes a taxa de xerminación é baixa [1,2]. Amplamente distribuída a nivel mundial, está presente en América, Nova Zelanda, Australia e Europa occidental. Na Península Ibérica aparece nun número reducido de localidades, distribuidas pola costa cantábrica e na fachada atlántica dende o centro de Portugal ate as Rías Baixas galegas, xunto con algunha poboación de interior nas provincias de Lugo, La Rioja e na Beira Litoral . Localízase en xunqueiras e prados de zonas húmidas, principalmente en esteiros e lagoas costeiras de auga salgada, aínda que tamén está presente en lagoas e brañas no interior, embalses e zonas remansadas de ríos. Nestes medios atópase no límite das zonas de inundación, polo que vive semisumerxida gran parte do ano mais tamén pode soportar longos períodos de seca [2].
Entre as especies acompañantes encontranse Halimione portulacoides, Bolboschoenus maritimus, Juncus maritimus, Limonium vulgare, Atriplex prostrata e Cladium mariscus.
Nº de cromosomas
Fenoloxía
Distribución
Hábitat
Poboación
Tense constatado que a especie se atopa en regresión na faixa cantábrica da Península Ibérica sendo as causas de desaparición de localidades principalmente o desenvolvemento de infraestructuras humanas e a presenza de especies invasoras [3]. Ainda que exista uma tendência regressiva geral na Península Ibérica, por enquanto pode considerar-se comum no centro de Portugal, com populações estáveis. No noso territorio consérvanse un total de 11 poboacións, logo da desaparición de dúas localidades nas proximidades de Porto e non ter sido observada no esteiro do río Ulla. A maioría destas poboacións localízanse en espazos protexidos, poren a súa conservación non está garantida. Asi, moitas das poboacións coñecidas presentan un número de exemplares moi reducido na actualidade (Miño, Louro, A Lanzada, Begonte), presentando un elevado risco de desaparición debido á presión á que están sometidos estes medios. Entre as ameazas destacan os problemas que ocasiona a presenza de especies invasoras como Stenotaphrum secundatum, Paspalum sp. pl., Tradescanthia fluminensis ou Bacopa monnieri.
Para a conservación da especie deberían elaborarse plans de erradicación das especies invasoras, recoller sementes en bancos de xermoplasma e aplicar medidas de protección activas nos seus hábitats.
Factores de ameaza
Medidas de conservación
Observacións
Agradecementos
Bibliografía
1] M. Luceño, S. Castroviejo & M. P. Jiménez, 2008. Schoenoplectus (Rchb.) Palla in Castroviejo, S., C. Aedo, C. Benedí, M. Laínz, F. Muñoz Garmendia, G. Nieto Feliner & J. Paiva. Flora iberica Vol. XVIII: 42-50. Real Jardín Botánico
[2] Stevens, M., Hoag, C., Tilley, D. & L. St. John, 2012. Plant Guide for common threesquare (Schoenoplectus pungens). USDA-Natural Resources Conservation Service, Aberdeen Plant Materials Center. Aberdeen, Idaho 8321. (##Schoenoplectus pungens##)
[3] Díaz González, T.E., M. A. Fernández Casado & H. Nava Fernández, 2003. Scirpus pungens Vahl in Bañares, Á, G. Blanca, J. Güemes, J. C. Moreno & S. Ortiz, eds. Atlas y Libro Rojo de la Flora Vascular Amenazada de España. Taxones Prioritarios: 842-843. Dirección General de Conservación de la Naturaleza. 1072 pp (##Schoenoplectus pungens##)