Plantas no mapa
Justificación
As plantas teñen un papel nas sociedades humanas, ben como provedoras de recursos (fonte de alimento, fibras, materiais de construción ou combustible) ou polo seu valor emocional, simbólico ou cultural. Unha mostra disto son os fitotopónimos, nomes comúns de plantas usados en moitos topónimos (nomes propios de vilas, aldeas...) e tamén en microtopónimos (nomes de camiños, de fontes, de terras de cultivo...).
Aproveitando os recursos xeográficos dispoñibles na rede (ver sección de recursos) ou ben mapas topográficos en papel, propomos nesta actividade explorar os topónimos dunha zona (por exemplo, o municipio ao que pertence a escola) procurando nomes de plantas (p. ex., en Compostela hai unha parroquia chamada Figueiras) ou de formacións da vexetación (p. ex., hai moitos lugares co nome de Souto). Completaremos a nosa busca cunha investigación fóra da aula, preguntándolles á familia e aos veciños por microtopónimos relacionados coa flora.
Desarrollo
*Previamente á sesión:
Previamente á sesión, entregaremos a cada alumno unha copia do mapa topográfico (reducida ou só en anacos do mapa) correspondente ao municipio: animaremos a que o alumnado pregunte á familia e aos veciños por fitotopónimos e que, a ser posible, marque a súa localización no mapa.
- Organizaremos a aula en pequenos grupos.
- Dividiremos a área do municipio entre todos os grupos.
- Cada grupo irá ollando o mapa (dixital ou en papel), procurando e anotando topónimos relacionados coa flora e a vexetación.
- Farase unha posta en común para toda a clase das dúas investigacións (dentro e fóra da aula).
- Pódese comentar cales son as plantas que aparecen (son plantas silvestres ou cultivadas? Son plantas “útiles” ou “daniñas”?).
- Como conclusión gráfica, propomos que nun papel grande onde están marcados os límites do municipio cada grupo vaia situando e escribindo os nomes dos fitotopónimos.
Objetivos
- Recoñecer o valor simbólico das plantas na sociedade e na cultura.
- Ter contacto con información xeográfica, en papel ou en soportes dixitais (plataformas de visionado de mapas e fotografía aérea).
- Coñecer mellor o noso contorno máis próximo.
Competencias
- Competencia matemática.
- Competencia no coñecemento e interacción co mundo físico.
- Tratamento da información e competencia dixital.
- Competencia social e cidadá.
- Competencia cultural e artística.
- Autonomía e iniciativa persoal.
Duración
Unha sesiónMaterial
- Follas de mapa topográfico (escala 1:25 000) que correspondan ao municipio ao que pertence o centro ou ben dispoñibilidade de acceso á internet (preferiblemente con ordenador de aula) para poder consultar mapas dixitais.
- Fotocopias en papel do mapa topográfico para a investigación fóra da aula.
- Papel grande para poder elaborar un panel de conclusión.
Recursos
Ligazóns onde se poden consultar os mapas topográficos de Galicia e de Portugal.